KİRACI (Makineyi Kullanan) :
KİRALAYAN (Kiraya veren) :
Mülkiyeti Kiralayan’a ait bulunan özellikleri ve listesi sözleşme ekinde bulunan …………………………. makinesi Kiracı’nın yukarıda gösterilen adresindeki tesise Kiralayan tarafından kurulası ve karşılığında hâsılat kirasının ödeme şartlarının düzenlenmesidir. İşbu hâsılat kirası sözleşmesi süresizdir.
Sözleşmenin imzalanmasından itibaren 1 hafta içinde Kiracı Kiralayan’a ilgili adreste makinenin kurulumunun yapılacağı yeri gösterecektir. Gösterilen yerde makinenin kurulması için gereken alt yapının yeterliliğini Kiralayan kontrol edecek ve uygun olmayan durumları Kiracı’ya 3 gün içinde bildirecektir.
Kiracı, sözleşmeye konu makinenin kurulumu ve daha sonra çalışması için gerekli olan elektriği vermek ve sözleşme süresince elektriğini sağlamak zorundadır. Kiracı’dan kaynaklanmayan elektrik kesintileri bu şartın dışında olup mücbir sebep kapsamında kabul edilir.
Makine tesiste bulunduğu sürece tesisi kullanmakta olan diğer gurup şirketleri tarafından da kullanılabilecektir. Bu kullanımlar dolayısıyla işbu sözleşmenin tarafı muhatap olup tüm mali yükümlülükler Kiracı tarafından karşılanacaktır.
İşbu sözleşme TBK 357-378 maddeleri uyarınca sözleşme konusu makinenin ürettiği ürünler üzerinden elde edilecek gelirin paylaşılması esasına göre yapılmıştır. Sözleşmenin feshi sözleşmede ayrıca düzenlenmiştir.
Kira bedeli üretilecek üründen elde edilecek kârın %30 unu teşkil edecektir. Üründen elde edilecek kârın belirlenmesinde Kiracı’nın muhasebe kayıtları esas alınacaktır. Bu nedenle her bir parti ürünün üretilmesi ilgili olarak tutanak tutulacak ve bu tutanakta belirlenmiş olan adetler taraflar arasında mutabakat metni olarak düzenlenecektir. Tutanağı her iki tarafın da imzalaması şarttır.
Kiracı kira dönemi içinde elde edilen kârın %30’unun ödeme evrakını (çek-senet) bir sonraki hesaplaşma tarihine kadar KİRALAYAN’a teslim eder. Ödemenin yapılmasından önce taraflar ay sonu üretim mutabakatı yapmış olması ve mutabakata uygun miktarda faturanın düzenlenerek Kiracı’ya teslim edilmiş olması şarttır.
Kiracı sözleşme süresi boyunca sözleşme konusu makineyi özenli bir şekilde kullanacaktır. Makinenin kullanım amacına aykırı bir kullanıma yeltenmeyecektir. Makine üzerinde Kiralayan’ın haberi ve izni olmaksızın herhangi bir değişiklik yapmayacaktır.
Sözleşme konusu makinenin kullanımı esnasında bakım ihtiyacının doğması halinde Kiracı durumu Kiralayan’a bildirmekle yükümlülüktür. Bildirim sonrasında makinenin bakım ihtiyacına rağmen kullanılması sözleşmeye aykırılık teşkil eder. Ancak makul sürede bakım için gelinmemesi dolayısıyla ortaya çıkacak zararlardan Kiracı sorumlu olmayacaktır.
Kiracı kullanımında bulunan makinenin kullanıldığı süre içinde sigortasını yaptırma yükümlülüğü vardır. Kiracı’nın tesisi için yaptırmış olduğu bir sigortası var ise bu sigorta sözleşme konusu makineyi’de kapsayacak şekilde genişletilmiş olacaktır.
Kiralayan her ayı takip eden ilk 3 iş gününde geçmiş olan ayda yapılan üretimin mutabakatına esas olmak üzere muhasebe kayıtları üzerinde inceleme yapabilir. Bu inceleme ile edindiği bilgiler ticari sır niteliğinde olup 3. Şahıslarla paylaşılamaz. Paylaşılması halinde yıl içinde ödenen en yüksek fatura bedeli kadar cezai şartı Kiracı’ya ödemekle yükümlü olur.
Bir ay için mutabakat düzenlenmesinden sonra o ay için muhasebe kayıtları üzerinden geçmişe dönük olarak tekrar inceleme yapılamaz.
Makine yerinin uygun hale getirilmesinden sonra mülkiyeti Kiralayan’a ait bulunan sözleşme konusu makine Kiracı’nın gösterdiği yere nakledilerek kurulacaktır. Nakliye giderleri, yükleme indirme vinç ücretleri ile kurulumu yapacak teknisyenlerin tüm ulaşım barınma ve iaşe giderleri Kiralayan tarafından karşılanacaktır. Kiracı’nın makinen kurulacağı yeri hazırlamak ve elektrik temin etmekten başka bir yükümlülüğü yoktur.
Sözleşme konusu makinenin Kiracı’nın kullanımında tutulduğu süre boyunca kullanıma uygun şekilde tutulması sorumluluğu Kiralayan’a aittir. Makinenin çalışmasını engelleyici her türlü hata ve bozukluklar derhal giderilmek zorundadır. Özellikle üretilecek ürünün gıda maddesi olduğu ve şişe dışında bekleme sürelerinin kısıtlı olması nedeniyle bu konuda azami özen gösterilecektir. Makinenin onarım süresi 2 iş gününü aşamaz. Aştığı takdirde sözleşmenin feshi ve cezai şart maddeleri işletilebilir.
Makinenin değiştirilmesi gereken parça ve bölümleri olması halinde bu parça ve bölümlerin tedariki ve uygulanması Kiralayan tarafından yapılacaktır.
Kiralayan, kira süresi içinde yapılması zorunlu olan esaslı onarımları, kiracı tarafından uygun zaman bildirilir bildirilmez, gideri kendisine ait olmak üzere yapmakla yükümlüdür.
Kiracı ve Kiralayan üretim yapılan ayı takip eden il iş gününde geçmiş ayın üretim raporlarına göre bir mutabakat metni düzenlemek ve bu tutanağı imzalamak zorundadır. Söz konusu mutabakat metnine göre Kiralayan Kiracıya o aya ilişkin faturayı düzenleyerek teslim edecektir.
Fesih bildirim süresi en az altı aylık bir bildirim süresine uyulmak koşuluyla, taraflardan her biri sözleşmeyi feshedebilir.
Taraflardan biri, kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hâle getiren önemli sebeplerin varlığı durumunda, sözleşmeyi yasal fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir.
Kiracının iflası hâlinde sözleşme, iflasın açıldığı anda, kendiliğinden sona erer. Ancak, kiraya veren, işlemekte olan kira ve tutanağa geçirilen eşya için yeterli güvence verildiği takdirde, sözleşmeyi kira yılının sonuna kadar sürdürmekle yükümlüdür.
Kira süresinin bitiminde kiracı, kiralananı, tutanağa geçirilmiş olan bütün eşyalarla birlikte ve bulundukları durumda kurulu bulunduğu yerde geri vermekle yükümlüdür.
Kiracı kullanıma bağlı olarak ortaya çıkacak değer eksiklikleri için tazminat ödemekle yükümlü değildir.
Makinenin sökülmesi ve götürülmesi yükümlülüğü Kiralayan’a aittir. Kiracının söküm için gerekli elektriği sağlamaktan başka yükümlülüğü yoktur.
Kiracı, kendisinin yaptığı masraflardan veya emeğinden doğan değer artışı için tazminat isteyebilir.
Sözleşmenin sona ermesi anında ay sonu beklenmeden mutabakat metni hazırlanır ve imzalanır. Mutabık kalınan miktar üzerinden Kiralayan son faturayı keser. Kesilen fatura bedeli takip eden ayın 15. Gününde sözleşmede belirlenmiş olan ödeme şekillerine göre ödenir.
Sözleşmenin Kiralayandan kaynaklanan nedenlerle sona erdirilmesi halinde sözleşme süresi boyunca kestiği en yüksek fatura bedeli kadar cezai şart kiralan tarafından kiracıya ödenir. Kiralayan’nın hak etmiş olduğu alacaklarından bu cezai şart kesilebilir.
İşbu sözleşmeden doğan ihtilaflarda Ankara mahkemeleri ve icra müdürlükleri yetkili ve görevli sayılmıştır.
Sözleşmenin ifasında taraflar arasında hesaplar konusunda bir ihtilaf çıkması halinde Kiracı’nın muhasebe kayıtları geçerli ve mutlak delil olarak kabul edilmiştir.
İşbu sözleşme tek suret olarak düzenlenmiş olup sözleşmeden doğan damga vergisi kiracı tarafından vergi dairesine ödenecektir. Ödenen damga vergisinin yarısı kiralayan tarafından kiracıya ödenecektir.
KİRACI …/…/……. KİRALAYAN
Copyright 2020 Av. İlker TÜRKGÜLER. Tüm Hakları Saklıdır.
